Chemie en Chemische Industrie in Indië
Op vrijdag 3 april 2020 organiseert de Chemie-Historische Groep (CHG) van de Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging in Reünie- en Congrescentrum Kumpulan op Landgoed Bronbeek bij Arnhem een minisymposium over de chemie en chemische industrie in het voormalige Nederlands- en Brits-Indië. U bent van harte welkom om aan dit symposium deel te nemen (inschrijving, zie hieronder).
[Deze bijeenkomst is op 16 maart 2020 afgelast. Zie toelichting onderaan]
Ook in de voormalige Nederlandse en Britse koloniën was de scheikunde al vroeg volop aanwezig. Vooral uit commerciële overwegingen richtte de Verenigde Oost-Indische Compagnie (1602-1799) verspreid over heel Azië werkplaatsen (‘laboratoria’) op. In de 18de en 19de eeuw raakten Nederland en Groot-Brittannië niet alleen in Europa maar ook in hun koloniën in oorlogen verwikkeld. Hierdoor waren grote hoeveelheden buskruit nodig. De lokaal aanwezige salpetervoorkomens waren daarvoor van cruciaal belang. In de 20ste eeuw werden nieuwe chemische strijdmiddelen, zoals mosterdgas, belangrijk om een mogelijke Japanse aanval het hoofd te bieden.
Al deze voorbeelden hebben gemeen dat er op personen met kennis van de chemie voortdurend een beroep werd gedaan. Maar soms hingen deze personen verschillende theorieën aan, waarover controverses ontstonden. De lezingen op dit symposium zullen de mogelijkheden, beperkingen en dilemma’s in de koloniale chemische praktijken belichten.
Programma
13:00-13:25 Inloop met koffie, thee, e.d.
13:25-13.35 Hans van den Akker, Bronbeek: De nagalm van een trots imperium.
13:35-14:05 Jeroen Bos, Van drakenbloed tot cacao: De laboratoria van de VOC in de 17e en 18e eeuw.
14:05-14:35 Jan Lucassen, Chemie in de buskruitfabriek in Ichapur bij Calcutta, 1790-1800.
14:35-15:05 Pauze: met koffie, thee, spekkoek, e.d.
15:05-15:35 Andreas Weber, Scheikunde overzee: Buskruitproductie in de Indische Archipel, 1800-1850.
15:35-16:05 Herman Roozenbeek, Kaneelolie voor Koloniën. Mosterdgas in Nederlands-Indië aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog.
16:05-16:45 Borrel, met Indische hapjes
Inschrijving vóór 25 maart 2020 via deze link ook te vinden op de CHG website. U krijgt dan automatisch een melding de inschrijvingskosten te betalen.
Leden CHG en/of Gewina: € 15,-
Niet-leden: € 25,-
Studenten € 5,-
Openbaar vervoer: Stadsbus 1 vanaf Station Arnhem, richting Velp. Uitstappen halte Bronbeek.
Met de auto: navigatieadres Velperweg 153, Arnhem.
Inlichtingen: Ernst Homburg – e.homburg@maastrichtuniversity.nl
Vooraf bestaat de mogelijkheid Museum Bronbeek te bezoeken (open vanaf 10:00 uur). Men kan dan op eigen gelegenheid lunchen in Reünie- en Congrescentrum Kumpulan op het Landgoed, maar men dient zich dan wel uiterlijk maandag 30 maart voor de lunch op te geven op tel. nr. 026-364 9294 van Kumpulan. De lunch begint 12:15 uur.
AFGELAST
Maandag 16 maart 2020
Beste CHG-leden en andere belangstellenden,
De recente regeringsmaatregelen in verband met de corona-epidemie maken het onmogelijk het geplande symposium over Chemie in Indië op 3 april doorgang te laten vinden. Heel jammer natuurlijk.
Het CHG-bestuur zal zich inspannen om het symposium later dit jaar alsnog te laten plaatsvinden, aannemend dat de openbare gezondheid het toelaat. U hoort dan van ons.
Vriendelijke groet,
Ernst Homburg